Dijital Haklar ve Sorumluluklar (Dıgıtal Rıghts and Responsıbılıty)

Geleneksel anlamda hak ve sorumlulukların dijital vatandaşlık altında ifade edilmesi ile dijital hak ve sorumluluklar Ribble (2011) tarafından dijital dünyada herkes için yayılan gereksinim ve özgürlükler biçiminde tanımlamaktadır. Dijital hak ve sorumlulukların ilgili literatür kapsamında genel olarak teknik düzeyde erişim, ancak daha fazlasıyla etik ve farkındalık çerçevesinde ele alındığı görülmektedir. Örneğin Choi (2016), teknolojinin etik kullanımı, dijital farkındalık ve dijital hak ve sorumlulukları bir arada ve etik kategorisi altında ele almaktadır. İnternetin Bilinçli Kullanımı ve Teknoloji Bağımlılığı Çalıştayı Raporu (2014) kapsamında kişilerin psikolojik olarak zarar görmelerini engelleyici unsurların dijital haklar kapsamında ortaya konulduğu, doğru bilgiye erişim, kişisel bilgilerin korunması, ifade özgürlüğü, dijital itibar gibi unsurlar dijital haklar olarak sıralandığı görülmektedir. Raporda aynı zamanda bireylerin dijital okuryazarlık becerilerine sahip olması ve bilginin korunumu konusunda önlemler alması temel dijital sorumluluklar olarak ifade edilmektedir. Gerek söz konusu rapor, gerekse ilgili alanyazın kapsamında dijital hak ve sorumluluklar şu alt başlıklar temelinde kategorize edilebilir.

Eğitim alma hakkı
Kişisel verilerin korunması hakkı
Bilgiye erişim ve iletişim hakkı
Özel gereksinimli bireylere yönelik haklar
Aile ve çocuklara yönelik haklar

Yapılan kategorik yaklaşım ile birlikte her bir hedef grup için yukarıda da belirtilen erişim, etik ve farkındalığa dayalı unsurların bir arada ele alınması beklenmektedir. Bütüncül olarak ele alınmaması durumunda dijital teknolojilerin birey, devlet ve toplumsal düzen ilişkileri çerçevesinde kullanımında çeşitli sorunların ortaya çıkması muhtemelidir.